Winter-Water-Nieren
De TCG legt verbanden tussen onder meer de seizoenen, ‘natuurlijk elementen’, emoties, organen en weefsels in het menselijk lichaam. Deze samenhang is voortgekomen uit eeuwenlange observaties van de natuur, het weer, de seizoenen èn de invloed daarvan op de mens.
Zo wordt de Winter geassocieerd met het natuurlijk element Water. Met ons Hollandse klimaat is het niet moeilijk in te zien waarom dat zo is. We hebben meestal natte winters. En soms sneeuw. Ook in de geschiedenis van ons Lage Landje zien we dat de strijd tegen het water zich vaak afspeelt in de winter. De Watersnoodramp van 1953 en de evacuatie van het Rivierengebied in 1995 vonden beiden plaats op 31 januari.
Het verband tussen de Winter en Water omvat ook de Nieren. Het Chinese concept van “De Nieren” omvat niet alleen nieren en blaas (waterhuishouding!), maar het hele urogenitale stelsel, alsook voortplanting, groei en ontwikkeling. Hoofdhaar, botten en oren hebben eveneens een connectie met “De Nieren”.
De Westerse fysiologie leert ons dat de bijnieren – die bovenop de nieren liggen – een groot aantal hormonen produceert die nodig zijn om essentiële functies van het lichaam in stand te houden. Denk hierbij aan de afbraak van voedingsstoffen, de reactie op stress en het evenwicht tussen water- en zout in het lichaam. Ook maakt de bijnierschors androgenen of mannelijke geslachtshormonen.
Wanneer je de functies van nieren en bijnieren bij elkaar neemt, is het te begrijpen waarom de Nieren in de Chinese opvatting worden beschreven als het Paleis van Water en Vuur. Als het fundament van alle Yin en Yang in het lichaam. Als de primaire bron van de menselijke vitaliteit, energie, en warmte.
Wanneer het orgaansysteem van De Nieren niet goed functioneert of uitgeput raakt, kan dat grote gevolgen hebben voor alle andere lichaamssystemen. Uitputting kan ontstaan door (langjarig) overwerken, (langdurige) stress, angst en zorgen of wanneer het lichaam moet herstellen van trauma en ziekte. Symptomen die duiden op een Nier disbalans zijn o.m. bot- en gewrichtsklachten, haaruitval en voortijdig grijs worden, tandproblemen, doofheid en tinnitus, veel en vaak moeten plassen, of juist niet kunnen plassen, blaasontstekingen, prostaatklachten, verminderd libido, (on)vruchtbaarheid en overmatige angst en onzekerheid.
Winter blues
Somberheid, wat zwaar op de hand zijn, een bedrukt of zelfs wat angstig gevoel, het past allemaal bij de lange donkere, inactieve dagen van de winter. In de Chinese visie hoef je je niet meteen zorgen te maken wanneer je merkt dat je in de winter wat lustelozer bent, minder energie hebt en liefst op de bank blijft hangen. Je terugtrekken en naar binnen keren hoort gewoon bij dit seizoen. Je kan het ook benutten door te gaan mediteren en wat meer te slapen. Wanneer de winter blues naar je zin teveel de overhand krijgt, kan extra vit D3, stevige wandelingen in de buitenlucht, eventueel aangevuld met lichttherapie, het gemoed wat opvijzelen.
Wintersoep
Soepen, maar ook pappen en stoofpotten, zijn uitstekend geschikt om de koude en natte winter te trotseren. Volgens de Chinese voedingsleer is soep de beste manier is om vlees te eten. Bouillon van vlees en botten levert makkelijk opneembare energie en het beenmerg uit de botten versterkt de Nieren. Een prima keuze dus om je vitaliteit en weerstand te vergroten. Maar ook heilzaam voor bot- en gewrichtsaandoeningen, vruchtbaarheidsproblemen en voor mensen die er ’s nachts vaak uit moeten om te plassen.
Verschillende vleessoorten hebben allemaal zo hun eigen specifieke thermisch-medicinale werking op het lijf en de spijsvertering. Zo werkt kip verwarmend en is een goed tonicum voor kouwelijke mensen. Wie daarentegen juist last heeft van (hitte)symptomen zoals nachtzweten, droge mond/dorst, inwendige onrust en slaapstoornissen, kan beter rundvlees nemen. Rund heeft een neutrale tot (licht) verwarmende thermische werking. Ben je vegetariër dan is er helaas geen goed alternatief voor vleesbouillon. Je kunt een bouillon trekken van zwarte sojabonen maar het resultaat is minder versterkend en vitaliserend.
Zelf bouillon maken
Even googlen en je vindt een keur aan recepten. Zoals bijvoorbeeld bouillon van runderschenkel Een prima recept voor de beginnende bouillon-brouwer.
Wie zich (al) niet (meer) laat afschrikken door allerhande beestenbotten, kan aan de slag met schenkel, mergpijpjes en ossenstaart
Een recept voor kippenbouillon, mèt bruikbare tips over bewaren en hoe vaak en hoeveel neem je de bouillon, is te vinden op de website 5elementenvoeding van Jutta Koehler. Van haar hand is onlangs ook het leuke (kook)boekje “Ontbijt je fit” verschenen. Het bevat heldere uitleg over de Chinese voedingsleer en biedt een keur aan recepten voor het ontbijt. Van pappen tot pannenkoekjes en soepen.
Alles draait in dit boekje om een voedzaam ontbijt, omdat dit in de Chinese voedingsleer de belangrijkste maaltijd van de dag is. Mocht het idee van soep voor het ontbijt nog een brug te ver voor je zijn, de soepen zijn ook heerlijk als lunch of avondmaal. Bovendien zijn alle recepten zonder dierlijke melkproducten, tarwegluten en geraffineerde suikers. Een aanrader!